Święta Bożego Narodzenia to magiczny czas, który chcemy spędzić z rodziną i bliskimi. Wspólnie zasiadamy do kolacji, składamy sobie życzenia, śpiewamy kolędy, wręczamy podarunki. Tradycją Świąt Bożego Narodzenia jest również przygotowywanie dwunastu potraw na wieczerzę wigilijną. Pomimo, iż zwyczaj ten jest znany od pokoleń, nie każdy ma świadomość tego, co dokładnie oznacza i skąd wziął się w polskich domach.
Dlaczego przygotowujemy 12 potraw wigilijnych?
Przygotowywanie świątecznej kolacji to zwyczaj, który jest kultywowany od lat. Mimo, iż tradycja ta jest doskonale znana, wiele osób nie zdaje sobie sprawy z symboliki dwunastu dań. Dawniej kolacja składała się z siedmiu potraw, które mogły oznaczać liczbę dni w tygodniu. Liczba ta mogła również symbolizować doskonałość oraz całość. Tradycja najczęściej była stosowana przez mniej zamożne rodziny. W późniejszym czasie przygotowywano dziewięć potraw, które mogły symbolizować liczbę chórów anielskich. Ostatecznie liczba dań zmieniła się na dwanaście i tak zostało do dzisiaj. Liczba dwanaście może symbolizować dwunastu apostołów, a w niektórych regionach kraju także dwanaście miesięcy w roku. Warto wspomnieć o istniejącym przesądzie – podczas kolacji trzeba skosztować wszystkiego, co znajduje się na świątecznym stole, w przeciwnym wypadku zbliżający się Nowy Rok może być dla nas niepomyślny. Według niektórych wierzeń – wśród dań nie powinno zabraknąć białej fasoli, która gwarantuje stabilizację w finansach, oraz maku, który uważany jest za synonim dostatku.
12 potraw wigilijnych – symbolika i znaczenie
Według tradycji na świątecznym stole powinny pojawić się potrawy przygotowywane głównie z ryb, kapusty, grochu i miodu. Dlaczego? Jakie symbole kryją w sobie poszczególne wigilijne dania?
Zupa grzybowa – symbolizuje siłę i zdrowie, a w tradycji ludowej wierzono, że ma ona magiczną moc. Grzyby oznaczają również uleganie pokusom oraz połączenie ze światem zmarłych. Oprócz zupy, grzyby pojawiają się także w kapuście wigilijnej, bigosie, krokietach czy pierogach.
Ryby – symbol płodności i odradzania się, przypominają o zmartwychwstaniu i nieśmiertelności Jezusa. Najczęściej przygotowujemy smażonego karpia, który jest oznaką długowieczności. Na wigilijnym stole pojawiają się również różnego rodzaju sałatki rybne, ryba po grecku, czy śledzie w śmietanie lub oleju, które symbolizują post i wyczekiwanie.
Kompot z suszu owocowego – gruszki miały zapewniać długowieczność, jabłka dawać miłość i zdrowie, a suszone śliwki odpędzały złe moce i oznaczały pomyślność. Suszone figi i rodzynki były symbolem oczyszczenia i obfitości.
Mak – symbolizował bogactwo, dlatego tak ważnymi potrawami na wigilijnym stole są kutia, kluski z makiem czy makowiec. Do przygotowania tych potraw wykorzystywany jest także miód, który przynosi do domu radość i obfitość.
Piernik – to dobrobyt i harmonia umysłu. Kojarzył się z wyższym statusem społecznym.
Chleb – jest symbolem nowego życia, wspólnoty oraz obfitości. Jego spożycie podczas wigilijnej kolacji ma zapewnić pomyślność w nadchodzącym roku.